Hoe het dorp Zalk de herinneringen aan de watersnood van 1926 levend houdt

100 jaar geleden

In de winter van 1925-1926 staat het water extreem hoog in de Nederlandse rivieren. Als er een storm opsteekt, gaat het op verschillende plekken mis, waaronder bij het dorp Zalk langs de IJssel.

Op vrijdagochtend 8 januari 1926 breekt hier de dijk door. Door de bres stroomt het water het dorp in. Het boerderijtje van familie Bruggeman – pal achter het gat in de dijk – spoelt weg. De overige huizen en stallen blijven gespaard, maar lopen veel waterschade op. Het water zet tot aan Kamperveen, Hattem, Oldebroek en Elburg weilanden en wegen blank. Inwoners evacueren halsoverkop vee en huisraad.

Wonder boven wonder vallen er geen doden of gewonden.

In januari 2026 is het precies honderd jaar geleden dat de dijkdoorbraak zich voordeed en dat Zalk werd getroffen door een watervloed. Dit moment in de geschiedenis leent zich voor een verhaal om het bewustzijn levend te houden over de gevaren van het leven dichtbij de rivier, gemeenschapszin bij rampspoed, de waarde van dijken en evacuaties bij rampen.

De dijkdoorbraak van Zalk was de laatste in de geschiedenis van de IJssel.

Waarom Herdenken

We willen het feit dat we nu alweer 100 jaar achter een veilige dijk mogen wonen niet ongemerkt voorbij laten gaan, maar juist door de aandacht voor “onze” watersnood van 1926 de  lokale geschiedenis levend houden, de gemeenschapszin vergroten (en dus de weerbaarheid bij rampen) en het waterbewustzijn over de rivier vergroten.

Hoe

Het idee is om de gebeurtenis van toen door middel van een verhalenwandeling te vertellen en op een bepaalde manier levend maken. De wandeling voert langs vier locaties waar lokale acteurs van de Zalker toneelgroep het verhaal van de watersnood vertellen vanuit verschillende perspectieven.

Ook is er aandacht voor de hedendaagse stand van de waterveiligheid. Ondermeer dijken-professor Matthijs Kok uit Hattem geeft zijn visie op de dijkdoorbraak en een uitleg over de veilige dijken anno nu.

In de week van 5-9  januari is er in de Oranjeschool met een themaweek over de dijkdoorbraak en leren de kinderen een speciaal voor deze herdenking gemaakt lied.

In de komende edities van het dorpsnieuws volgt meer gedetailleerde informatie.

Met wie werken we samen

Het is ontzettend fijn dat we deze klus niet alleen hoeven te klaren. We prijzen ons gelukkig dat Wim Eikelboom (de IJsselambassadeur!!) de verhalen wil schrijven, dat Mariëlle Koster, ervaren theatermaker uit Kampen de scripts willen schrijven en dat de toneelgroep uit Zalk het wil spelen. Ook zal de plaatselijke brassband Excelsior muzikale bijdrage leveren.  Ook het waterschap Drents Overijsselse Delta doet actief door inbreng van materialen en manuren. En Matthijs Kok, de dijkprofessor uit Hattem zal het nodige vertellen over de dijken, toen en nu.

Wat zoeken we nog

Mensen die met dit project willen meedenken en -doen zijn van harte welkom. Je kunt je daarbij aanmelden bij secretaraat van Dorpsbelangen: dorpsbelangzalk@gmail.com.

En heel specifiek zoeken we nog materialen en krantenartikelen etc. die betrekking hebben op deze dijkdoorbraak. Het zou mooi zijn wanneer we weer net zo’n tentoonstelling en verhalenhoek in de Dorpskamer kunnen organiseren als bij het herdenken van de bevrijding.

EN….. Noteer in je agenda: zaterdag 10 januari vanaf 16.00 uur

Het is de bedoeling dat op zaterdag 10 januari de verhalenwandeling wordt gehouden. Dus noteer dit evenement gauw in je agenda.

Tot slot

Wij hebben er ontzettend veel zin en dat geldt ook voor alle genoemde medewerkers/partners. We hopen dat dit enthousiasme naar alle Zalkers overslaat en dat we samen op 10 januari een ontzettend mooie dag mogen hebben, waarbij we tegelijk ook blij en verwonderd mogen zijn dat we binnendijks al 100 jaar droge voeten hebben.

Namens Vereniging Dorpsbelangen Zalk

Jan van Raalte, voorzitter.